coachen met honden

Duo Penotti, twee beroepen in één potti

Zij

Ze is stilletjes vandaag, kijkt me vragend aan. Ik weet dat het moeilijk is voor haar. De angst is groot. Ze gaat al een tijdje niet meer naar school, dat is te beangstigend. Ook buiten spelen doet ze niet. Meegaan om een kluif voor Hotch te halen? Helemaal naar de dierenwinkel? Het is moeilijk voor haar, ik weet het. Vanuit mijn achtergrond als pedagoog heb ik de kennis en ervaring om in te schatten wat ik van haar mag vragen. Een angststoornis is niet zomaar iets, je moet als professional weten waar je mee bezig bent.

Hij

Hij is groot en stoer. Zijn oren staan naar voren gericht en hij heeft zijn aandacht bij haar. Zacht duwt hij zijn neus tegen haar hand. Dan kijkt hij naar mij. Ik ken hem door en door. Hij is nu op zijn gemak en zelfverzekerd. Dat is niet altijd zo, soms geeuwt hij en likt hij veelvuldig over zijn neus. Ik weet dat hij de situatie dan spannend vindt en dat hij steun bij mij zoekt. Hij kan dan op mij vertrouwen, net zoals ik op dit moment op hem kan vertrouwen.

Samen

Als we buiten lopen, ben ik trots op allebei. Hij gedraagt zich perfect en ik kan haar daarom gemeende complimenten geven. Daarvan groeit ze en krijgt ze meer zelfvertrouwen, iets wat haar kan helpen bij het omgaan met haar angsten. Ik heb een prachtig beroep. Een beroep waarbij mijn liefde voor kinderen en mijn liefde voor honden op een perfecte manier kan worden gecombineerd. Maar het is niet zomaar een beroep….

Een complex beroep

En zo kom ik bij de titel van dit blog. Iedereen kent ‘m wel, de reclame van Duo Penotti, twee kleuren in één potti. Chocolade …. en nog iets, maar omdat ik nu eenmaal gek ben op chocolade ben ik even vergeten wat de andere smaak was. Het gaat in dit blog natuurlijk niet om de chocoladepasta van het bekende merk. Het gaat om de verschillende smaken die worden samengebracht. Coachen met honden is te vergelijken met Duo Penotti. Het is namelijk een complex beroep dat bestaat uit verschillende disciplines. Twee smaken, het mensgerichte deel en het hondgerichte deel!

Pedagoog

De eerste discipline is de mensgerichte discipline. Omdat je met mensen werkt is het belangrijk om daar ook een gerichte opleiding in te hebben. Zelf werk ik veelal met kinderen en ik heb dus een opleiding tot pedagoog. Maar andere mensgerichte beroepen zijn natuurlijk ook prima, coach, sociaal werker, logopedist, therapeut, ze hebben allemaal één ding gemeen namelijk het werken met mensen!

Kynoloog

De tweede discipline is de hondgerichte discipline. Omdat je met honden werkt is het belangrijk om daar ook een gerichte opleiding in te hebben. Je moet verstand hebben van het ras waar je mee werkt. Je moet kunnen zien wanneer de hond jou vertelt dat het genoeg is of juist dat hij plezier heeft. Je moet de signalen die de hond uitzendt kunnen lezen. Verder is het ook belangrijk om te kunnen zien of de hond echt goed gezond is. Jij bent immers niet alleen verantwoordelijk voor de mens die je begeleidt, maar ook voor de hond die jou daarbij ondersteunt.

AAI

Tot slot is er de samensmelting van de disciplines in AAI. AAI staat voor Animal Assisted Interventions. Als je in jouw mensgerichte beroep wilt samenwerken met jouw hond, zul je moeten weten hoe je dat het beste kunt doen, kijkend naar de specialisatie waar jij het meest in geschoold bent. Hierbij komt de kennis van jouw beroepsmatige achtergrond en jouw kennis over hondengedrag samen. Er zijn tegenwoordig gelukkig verschillende goede opleidingen die zich speciaal daarop richten.

Altijd up to date

En die verschillende disciplines moet je natuurlijk ook bijhouden en onderhouden. Dat betekent bijscholing, studiedagen, netwerk bijeenkomsten, seminars, noem maar op. Van alles om de kennis en vaardigheden up to date te houden. Want werken met honden en mensen, dat is met recht Duo Penotti!

Foto gebruikt met toestemming. Het meisje op de foto is een model en geen cliënt!

coachen met honden

Coachen met honden

Coachen met honden kan je zien als een vorm van ervaringsleren. Door het uitvoeren van opdrachten met de hond, kom je zogezegd “uit je hoofd”. Het denken maakt plaats voor doen en ervaren. Hierdoor kom je al snel tot de kern. Patronen en gedragingen worden glashelder en belemmeringen worden snel duidelijk. Het werken met de hond geeft mogelijkheden om met nieuwe gedragingen te experimenteren en de effecten hiervan te ontdekken. Bovendien is het werken met de hond, lekker buiten in de natuur gewoon ontzettend leuk natuurlijk!

Spiegelen

De methodiek achter het coachen met honden is gebaseerd op het spiegelen. Spiegelen betekent dat je als het ware in een spiegel kijkt en ziet wat jouw gedrag, je gedachten of emoties voor effect hebben op de omgeving. Het is een proces van bewustwording. Je kunt je spiegelen aan andere mensen, aan de natuur of, zoals bij het coachen met honden, aan de hond. Het voordeel van de hond is dat deze heel direct reageert, onbevooroordeeld en duidelijk. De feedback kan ontroerend, grappig maar ook heel confronterend zijn.

Rol van de coach

De rol van de coach is in dit proces natuurlijk enorm van belang. De coach moet zijn hond heel goed kennen, weten wat hij zegt. Dit noemen we de hond lezen. Op deze manier kan de coach de vertaalslag maken naar het dagelijks leven. Vervolgens gaan coach en coachee (cliënt) samen bedenken of er gedrag aangepast zou kunnen worden. Met deze nieuwe gedragingen kan direct geëxperimenteerd worden door nieuwe opdrachten met de hond, waardoor het effect gelijk weer duidelijk wordt.

Is iedere hond geschikt?

Vaak krijg ik de opmerking: “Jouw honden zullen wel heel goed getraind zijn”. Maar eerlijk gezegd is dat dus niet zo. Natuurlijk hebben ze een basistraining gehad en zijn ze gecertificeerd voor dit werk. Maar toen ik net begon met dit werk, dacht ik ook dat alleen super goed opgevoede honden dit werk zouden kunnen doen. Honden met een enorme “will to please”, zoals Duitse herders en Australian Shepherds. Gelukkig had ik van beide soorten een exemplaar. En ik moet zeggen, ze hebben daadwerkelijk wonderen verricht. Naast deze twee honden had ik ook wolfhonden. Maar ik dacht dat die niet geschikt zouden zijn voor dit werk. Toch merkte ik dat ik zelf eigenlijk het meest leerde van mijn wolfhonden. Dat zette mij aan het denken.

Waarom wolfhonden wel?

De enorme “will to please” van bepaalde hondenrassen en de gedegen training van de hond, kan het beeld ook een beetje vertroebelen. Een wolfhond is een hond die eigenlijk totaal geen “will to please” kent. Hij doet gewoon wat hij zelf wil en logisch vindt. Best lastig af en toe, maar ook heel puur en duidelijk. Bovendien merkte ik dat wolfhonden juist heel goed mensen kunnen “lezen”. Deze twee eigenschappen maken dat de feedback die je van een wolfhond krijgt, nog intenser en duidelijker is. Je krijgt precies terug wat je er zelf in stopt. Natuurlijk zijn niet alle wolfhonden geschikt. Een wolfhond is van nature wat terughoudend naar mensen die hij niet kent, dit stamt nog af van de wolf. Voor sommige wolfhonden is het werken met onbekende mensen dus helemaal niet leuk. Maar er zijn ook wolfhonden die juist gek zijn op alle mensen en die zijn dan weer wel geschikt voor dit werk. En laten we eerlijk zijn, dit geldt natuurlijk eigenlijk voor ieder ras. Ook bij de labradors, de Duitse herders en de Aussies zitten exemplaren die dit werk helemaal niet leuk vinden. Het blijft altijd zaak om naar de individuele hond te kijken!

Coachingstool, methodiek of samenwerking?

In veel omschrijvingen van coachen met honden zie ik staan, het gebruik van de hond. Ik ben geen voorstander van deze omschrijving. Bovendien weet een ieder die iets over wolfhonden weet, dat een wolfhond zich absoluut niet zal laten gebruiken. Is het coachen met honden dan een coachingstool of methodiek? Nee, dat eigenlijk ook niet. Het spiegelen is de tool of methodiek, hoe je het noemen wilt, niet de hond! Ik, hou het dus maar op samenwerking. In die samenwerking roept de hond iets op in het gedrag van de coachee, dat is de spiegelwerking. Vervolgens neemt de coach het over en dan start het coachen. Een mooie samenwerking tussen hond en coach! En ik ben dankbaar voor de geweldige samenwerking met mijn kanjers!